Co druga firma transportowa nie planuje w tym roku rozwoju

Wysokie ceny paliw i opłat autostradowych, niższe stawki zleceń oraz wzrost kosztów utrzymania floty to trzy największe problemy polskich firm transportowych. Przewoźników blokują też zmiany w przepisach oraz presja płacowa kierowców. To główne wnioski z badania „Problemy i wyzwania firm transportowych” zrealizowanego na zlecenie Rzetelnej Firmy. Istotnym obciążeniem jest też zadłużenie opiewające na 1,3 miliarda złotych.

Zadłużenie firm z sektora TSL wynosi 1,63 mld zł, z czego aż 1,3 mld zł to zaległości przewoźników. Ten dług obciąża 23 345 przedsiębiorców – średnio na jednego przypada ponad 174 tys. zł. Wśród nich znajduje się też rekordzista, który winien jest 7,4 mln zł. 

Branża TSL od dłuższego czasu znajduje się pod presją finansową, ale dane, którymi obecnie dysponujemy, pokazują, że sytuacja staje się coraz bardziej wymagająca. Najbardziej dotyka to przewoźników. Jednym z kluczowych czynników pogarszających kondycję sektora są stale rosnące koszty operacyjne – w tym ceny paliw. Według notowań serwisu e-petrol.pl, średnia cena detaliczna oleju napędowego w Polsce w drugim tygodniu czerwca 2025 roku wyniosła 6,49 zł za litr, co oznacza wzrost o blisko 9 procent w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku (5,95 zł/l w czerwcu 2024). Co prawda przez kilka ostatnich miesięcy mieliśmy do czynienia z obniżką hurtowych cen paliw, ale to się już skończyło. Atak Izraela na Iran sprawił, że cena ropy zaczęła piąć się w górę. Dla wielu firm transportowych, w których paliwo stanowi nawet 30-40 procent kosztów, to zmiana o realnym wpływie na rentowność działalności – mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów.

65 proc. firm ogranicza koszty

Branża transportowa staje dziś w obliczu wyzwań – aż 65 proc. firm koncentruje się na optymalizacji kosztów, szukając sposobów na poprawę rentowności. Jednocześnie niemal połowa (48 proc.) przedsiębiorstw nie planuje żadnych działań rozwojowych w 2025 roku.

Z badania Rzetelnej Firmy „Problemy i wyzwania firm transportowych” wynika, że tylko co piąty przewoźnik zamierza rozbudować flotę pojazdów z silnikami spalinowymi, a jedynie 6 proc. myśli o inwestycji w pojazdy zeroemisyjne lub skorzystaniu z dostępnych dofinansowań.

Strategie nastawione na wzrost zysków koncentrują się głównie na cięciach – zarówno obecnie (65 proc. firm), jak i w planach na przyszłość (56 proc.). Pozostałe działania, takie jak dywersyfikacja czy dokładniejsza weryfikacja zleceniodawców, mają zdecydowanie mniejszy udział.

Ostrożność w inwestycjach to naturalna reakcja firm na niepewność rynkową i stałe optymalizowanie kosztów. Widać, że to nie wystarcza – równie ważne staje się zabezpieczanie płynności finansowej, szczególnie przy notorycznie pojawiającym się problemie opóźnień w płatnościach za wykonane usługi transportowe. W wielu przypadkach to właśnie niewypłacalność zleceniodawców okazuje się głównym źródłem trudności operacyjnych i barier dla rozwoju. Dlatego znaczenia nabiera dokładna weryfikacja kontrahentów. Coraz więcej przedsiębiorstw zauważa, że lepiej zapobiegać problemom finansowym, niż je potem rozwiązywać. Warto przykładać wagę do sprawdzania wiarygodności zleceniodawców – to działanie, które nie tylko zwiększa bezpieczeństwo finansowe firmy, ale też buduje długofalową stabilność. Brak takiej weryfikacji może skutkować nieściągalnymi należnościami i poważnymi perturbacjami w płynności finansowej. Firmy, które stawiają na transparentność i współpracę z rzetelnymi partnerami, budują przewagę konkurencyjną opartą na zaufaniu – mówi Sandra Czerwińska, ekspertka Rzetelnej Firmy.

Rosnące koszty, regulacje i rekrutacja

Firmy zajmujące się transportem lekkim i ciężkim w kraju i poza jego granicami mierzą się z szeregiem poważnych wyzwań. Zdaniem respondentów, do trzech największych należą: wzrost cen paliw i opłat autostradowych (71 proc.), niższe stawki zleceń (65 proc.) oraz wzrost kosztów utrzymania floty, np. ubezpieczeń (64 proc.).

Działalność firm najbardziej utrudniają nowe przepisy dotyczące opłat drogowych i autostradowych (69 proc.). Ponadto, ponad połowa badanych wskazała na politykę klimatyczną UE oraz zmiany w przepisach dotyczących płacy minimalnej. Większość firm, bo 61 proc., w tym 42 proc. zdecydowanie, uważa, że czas przewidziany na wdrożenie regulacji klimatycznych jest niewystarczający na adaptację w branży. Kolejnym istotnym problemem jest rekrutacja kierowców. Aż 60 proc. firm za największe wyzwanie uznaje wysokie oczekiwania finansowe potencjalnych pracowników. Inne wskazywane trudności to trudne warunki pracy, brak doświadczonych kierowców oraz wzrost oczekiwań dotyczących podwyżek wynagrodzenia – mówi Sandra Czerwińska, ekspertka Rzetelnej Firmy. 

Firmy transportowe same postulują zmiany, które mogłyby poprawić ich sytuację, takie jak uproszczenie przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej (42 proc.), wprowadzenie zakazu przewozów na terenie UE przez firmy spoza UE oraz zmniejszenie liczby odgórnych regulacji.

Ostrożny optymizm wśród przewoźników

Prognozy na najbliższe 12 miesięcy są również zróżnicowane. Co druga badana firma uważa, że jej własna sytuacja finansowa pozostanie w obecnym stanie, a co trzecia prognozuje poprawę. Firmy spodziewające się tego najczęściej przewidują wzrost miesięcznych zysków o maksymalnie 10 proc. (44 proc.). Natomiast w odniesieniu do całej branży, 44 proc. firm jest zdania, że jej sytuacja finansowa nie polepszy się, pogorszenie prognozuje natomiast 33 proc.

Właściciele i osoby decyzyjne w firmach przewozowych znacznie lepiej oceniają swoją własną sytuację finansową niż kondycję całej branży transportowej. Aż 44 proc. przedsiębiorstw transportowych przebadanych przez Rzetelną Firmę określa swoją obecną sytuację finansową jako dobrą lub bardzo dobrą. Tymczasem, niespełna 16 proc. firm ocenia pozytywnie ogólną kondycję branży, a aż 61 proc. uważa ją za złą. Optymizm rośnie wraz z wielkością firmy – dobrze ocenia ją 8 proc. mikro, 23 proc. małych oraz 40 proc średnich przedsiębiorstw.

Ogólnopolskie badanie „Problemy i wyzwania firm transportowych” zostało zrealizowane na zlecenie Rzetelnej Firmy w kwietniu 2025 r., przez IMAS International – metodą CAWI i grupie klientów Kaczmarski Group, KRD, NFG na reprezentatywnej grupie 300 firm transportowych z sektora MŚP (transport lądowy lekki i ciężki, krajowy i międzynarodowy; wykluczenie magazynów, spedycji i transportu pasażerskiego).

Źródło: ZOOM bsc