Przewoźniku, pamiętaj o istotnych zmianach opłat drogowych w Polsce i Europie

Branża transportowa w Polsce weszła w 2025 rok z kolejnymi wyzwaniami. Rosnące koszty prowadzenia działalności, nowe regulacje dotyczące opłat drogowych oraz presja na redukcję emisji CO₂ sprawiają, że przewoźnicy muszą dostosować się do dynamicznych zmian w sektorze. Najważniejsza modyfikacja dotyczy podwyżek w systemie e-TOLL, które od 1 stycznia 2025 roku oznaczają dla firm transportowych większe wydatki.

Wzrost stawek myta nie jest jednak jedynym problemem. Coraz więcej krajów europejskich wdraża systemy opłat uzależnionych od poziomu emisji spalin, co może dodatkowo wpłynąć na konkurencyjność polskich przewoźników. Wszystko to powoduje, że branża transportowa znajduje się w punkcie zwrotnym. Jakie podwyżki już obowiązują, co może się jeszcze zmienić i jak przygotować się na nowe wyzwania?

Nowe stawki e-TOLL w Polsce – co oznaczają dla transportu?

Od 1 stycznia 2025 roku stawki e-TOLL dla pojazdów ciężarowych wzrosły średnio o około 3 proc. względem poprzedniego roku.[1] Dla firm transportowych oznacza to konkretne, odczuwalne koszty, które w skali miesiąca i roku mogą istotnie wpłynąć na rentowność działalności. Trans.eu wskazuje, że w 2025 roku, koszt prowadzenia działalności transportowej może wzrosnąć od około 3,8 do 5 proc., a niekiedy może wynieść nawet 10 proc.[2]Podwyżki opłat drogowych wynikają głównie z mechanizmu indeksacji opłat o inflację, ale także z konieczności dostosowania polskiego systemu myta do unijnych wymogów w zakresie finansowania infrastruktury drogowej.

W Polsce obecnie istnieje 5205,5 km dróg szybkiego ruchu, co obejmuje autostrady i drogi ekspresowe[3]. To właśnie na tych drogach najbardziej odczuwalne będą nowe podwyżki stawek e-TOLL. Pod koniec 2024 roku planowane zmiany opłat wzbudziły duże wątpliwości. Organizacje branżowe informowały, że firmy transportowe mogą nie być w stanie udźwignąć rosnących kosztów, a niektóre stawki były uznawane za zbyt duże.

Wzrost stawek opłat drogowych jest istotną zmianą dla przedsiębiorców. Nawet niewielkie podwyżki mogą znacząco wpłynąć na całościowe koszty działalności transportowej – szczególnie, gdy przeanalizujemy je w dłuższej perspektywie czasowej. W przypadku firm realizujących dużą liczbę kursów lub długie dystanse, zmiany te mogą mieć poważne konsekwencje i przyczyniać się nadwyrężenia firmowego budżetu, zwłaszcza że opłaty te wzrosły nie tylko w Polsce. Przewoźnicy powinni więc dokładnie analizować swoje trasy i koszty operacyjne. W przypadku małych i średnich firm, które działają na granicy opłacalności, nawet niewielki wzrost opłat może oznaczać konieczność podniesienia stawek frachtowych lub poszukiwania oszczędności w innych obszarach działalności –komentuje Tomasz Góralewicz, National Sales Manager z Grupy Eurowag.

Drożej nie tylko w Polsce – nowe zasady opłat w Europie

Nie tylko Polska podniosła opłaty drogowe. Przewoźnicy obsługujący trasy międzynarodowe muszą liczyć się z dodatkowymi kosztami na wielu europejskich rynkach. W Niemczech od grudnia 2023 roku obowiązuje nowy model naliczania myta, który uwzględnia emisję CO₂. Dla najstarszych pojazdów oznacza to wzrost kosztów przejazdu nawet o 83 proc.[4] We Francji, choć wzrosty są mniej dotkliwe, od lutego 2025 roku obowiązuje podwyżka opłat autostradowych o 0,9 proc.[5] W Hiszpanii od 1 stycznia br. średnia korekta stawek myta wyniosła około 2-3 proc.[6] Od początku roku wyższy wzrost zanotowano również, m.in. w Czechach i Szwajcarii – na poziomie 5 proc. w obu krajach, a także w Austrii, gdzie podwyżka opłat drogowych wyniosła ponad 7 proc.[7] W Słowacji od lipca 2025 roku myto wzrośnie aż o 40%, a jednocześnie zostanie wdrożony system naliczania opłat w zależności od emisji CO₂.[8]

Jak ograniczyć koszty opłat drogowych?

Choć podwyżki stawek myta są nieuniknione, przewoźnicy mogą wdrożyć rozwiązania, które pomogą im zminimalizować ich wpływ na budżet firmy. Jednym z najskuteczniejszych sposobów jest optymalizacja tras. Korzystanie z nowoczesnych systemów zarządzania transportem (TMS) pozwala precyzyjnie analizować koszty przejazdu, wybierać mniej obciążone opłatami trasy i unikać zbędnych kilometrów. Dzięki analizie danych historycznych oraz dynamicznym narzędziom planowania, firmy mogą zaoszczędzić na opłatach drogowych.

Innym skutecznym rozwiązaniem jest korzystanie z urządzeń pokładowych, takich jak EVA OBU od Eurowag, które umożliwiają automatyczne naliczanie opłat. System EETS pozwala na uproszczenie administracji i zmniejszenie liczby urządzeń koniecznych do obsługi myta w różnych krajach.

Optymalizacja tras przy pomocy zaawansowanych systemów zarządzania transportem pozwala nie tylko na realne oszczędności finansowe, ale również na lepsze planowanie operacyjne i logistyczne. Firmy, które mają dostęp do danych w czasie rzeczywistym mogą z powodzeniem analizować trasy i wybierać najtańszą opcję przejazdu oraz eliminować niepotrzebne przebiegi, a tym samym ograniczać koszty – zauważa Tomasz Góralewicz.

Ekspert podkreśla też, że optymalizacja kosztów związanych z opłatami drogowymi to nie tylko bezpośrednie korzyści finansowe.

Przekłada się to również na ogólną poprawę efektywności operacyjnej firmy. Dzięki temu przewoźnicy mogą zwiększyć swoją konkurencyjność na coraz bardziej wymagającym rynku transportowym. Inwestycja w nowoczesne technologie zarządzania flotą i inteligentne systemy rozliczeniowe to nie tylko sposób na przetrwanie w branży, ale także droga do dalszego rozwoju przedsiębiorstw transportowych – dodaje.

Opłaty zależne od emisji CO₂ – czy Polska wdroży nowy system?

Unijna dyrektywa 2022/362, czyli tzw. dyrektywa o Eurowiniecie zobowiązuje kraje członkowskie do wdrożenia systemu opłat drogowych zależnych od emisji CO₂. W Niemczech, Czechach i na Węgrzech takie rozwiązania funkcjonują już od 2024 roku, zwiększając koszty przewozów dla starszych pojazdów. Polska również planuje wdrożenie podobnych regulacji w ramach systemu e-TOLL – prace legislacyjne są w toku. Tomasz Góralewicz, zwraca uwagę na to, że wdrożenie nowego systemu opłat to nieunikniona przyszłość, a przewoźnicy powinni już teraz przygotować się na nadchodzące zmiany.

Wprowadzenie opłat uzależnionych od emisji CO₂ w Polsce jest tylko kwestią czasu. Firmy transportowe muszą myśleć długofalowo i planować inwestycje w bardziej ekologiczne pojazdy. Inaczej w przyszłości ich koszty operacyjne mogą wzrosnąć do poziomu, który znacznie ograniczy ich konkurencyjność. Już dziś przewoźnicy w Niemczech, Czechach czy na Węgrzech odczuwają konsekwencje nowych regulacji. Polska wkrótce pójdzie tym samym śladem, dlatego przedsiębiorcy powinny jak najszybciej zacząć dostosowywać swoje floty do nowych realiów rynkowych. W praktyce oznacza to konieczność inwestowania w pojazdy spełniające wyższe normy emisji lub rozważanie alternatywnych technologii – przestrzega Tomasz Góralewicz, Grupa Eurowag.

Brak odpowiednich działań adaptacyjnych może w przyszłości skutkować drastycznym wzrostem kosztów operacyjnych, który obniży marże przedsiębiorstw i zmniejszy ich konkurencyjność na europejskim rynku przewozowym. Przewoźnicy, którzy zlekceważą te zmiany, będą mieli poważne trudności w utrzymaniu rentowności, zwłaszcza wobec rosnących oczekiwań klientów i coraz bardziej restrykcyjnych regulacji środowiskowych.

Co może się jeszcze zmienić w zakresie e-TOLL w najbliższym roku?

Zgodnie z projektem ustawy, opłata elektroniczna zostanie podzielona na trzy elementy:

• Opłata infrastrukturalna – obowiązująca obecnie,
• Opłata za koszty zewnętrzne związane z emisją CO₂ – nowy składnik opłat wynikający z dyrektywy UE 2022/362, obliczany na podstawie emisji CO₂ danego pojazdu,
• Opłata za koszty zewnętrzne wynikające z zanieczyszczenia powietrza – kolejna nowa opłata, również wprowadzona zgodnie z unijną dyrektywą.

Planowane zmiany obejmują także dostosowanie stawek opłaty infrastrukturalnej do klasy emisji EURO, przy czym zmodyfikowana zostanie struktura jej podziału. Wprowadzone zostanie również pięć klas emisji CO₂, na podstawie których naliczane będą opłaty za koszty zewnętrzne. Co sześć lat w ramach Systemu Poboru Opłaty Elektronicznej (SPOE) Krajowa Administracja Skarbowa przeprowadzi reklasyfikację pojazdów. Oznacza to ponowną ocenę ich emisji CO₂ w oparciu o aktualne normy oraz wartości referencyjne, co może skutkować zmianą klasy emisyjnej pojazdu.

Dodatkowo, opłata za koszty zewnętrzne związane z zanieczyszczeniem powietrza będzie uzależniona od klasy emisji EURO. W związku z tym do rejestru SPOE zostaną wprowadzone nowe dane, w tym informacje o indywidualnej emisji CO₂ pojazdu, które staną się nowym kryterium naliczania opłat drogowych.

 

---

 

[1] ZMPD, Podwyżki opłat drogowych od 1 stycznia 2025 roku w Europie

[2] Trans.eu, Raport Rynek Transportowy 2024/2025 , Wnioski, Prognozy i Wyzwania

[3] Gov.pl, Stanowisko GDDKiA w sprawie opłat na koncesyjnych odcinkach autostrad A2 i A4

[4] Toll-Collect.de

[5] ZMPD, Podwyżki opłat drogowych od 1 stycznia 2025 roku w Europie.

[6] Jak wyżej.

[7] Jak wyżej.

[8] Polska Izba Spedycji i Logistyki, Od lipca 2025 r. podwyżka opłat drogowych na Słowacji

 

Źródło: EUROWAG